روایتی از عزاداری محرم آبادانی‌های مقیم مشهد| اولین خیمه عزاداری محرم چادر جنگی بود

زهره رنگامیز | شهرآرانیوز، اولین موکب عزاداری ابا عبدالله حسین ۲۰ سال پیش در شهرک بهشتی با چادرهای زمان جنگ برپا شد.

این شهرک در جنوب مشهد قرار دارد و در هر بلوک(ساختمان) حداقل چهار پلاک، حسینیه می شوند.

آیین روضه خوانی به سبک عرب‌های جنوب ایران در بیش از ۱۰۰ خانه و موکب برگزار می شود.

خیمه ای بزرگ در میدان شهرک برپا و گروهی از اهالی در آن عزاداری و نذری ها بین عزاداران توزیع می شود.

حجت الاسلام معبودی امام جماعت مسجد شهرک بهشتی اظهار می کند: بیش از ۳۰ موکب در سراسر شهرک به همت جوانان برپا شده که عزاداران حسینی را به یاد حال و هوای مراسم بزرگ اربعین در کربلا می اندازد.

وی می گوید: پس از پایان عزاداری در موکب ها، مردان برای عزاداری به مسجد اصلی شهرک می آیند و پای منبر پیرغلامان اهل بیت از جمله حاج علی بیت قصه می نشینند.

او درباره مراسم سنتی قاسم خوانی توضیح می دهد: در شب هفتم محرم بیاد قاسم این الحسن که جوان ناکام واقعه کربلا بود مراسمی شبیه دامادی برایش برگزار و سینی های آماده شده دور مسجد می گردند.

وی می گوید: این آیین سنتی قاسم خوانی یکی از قدیمی ترین مراسم هاست که مردم با اعتقاد به آن، حاجتش را از خدا می خواهند.

در ادامه پای صحبت یکی از مداحان اهل بیت و خادم مسجد انصار المهدی مسجدی با قدمت ۴۰ ساله در شهرک می نشینیم و او نامگذاری شب های محرم در رسم عرب به این صورت عنوان می کند: خوزستانی ها شب اول را شب هلال محرم می دانند و شب دوم شورای امام با اصحاب و شب سوم محرم شب سوگواری و جدایی است.

به گفته وی، شب چهارم مخصوص فاطمه علیله دختر امام که مدینه ماندند و سوگواری از زبان ایشان است که از غم وغصه واقعه جانسوز کربلا فوت می کنند.

او می گوید: شب پنجم اهمیت خاصی دارد و متعلق به مسلم بن عقیل است و مردم خوزستان بسیار با شکوه این شب را برگزار می کنند.

وی می افزاید: شب ششم متعلق به انصار ابی عبدالله است و شب هفتم متعلق به قمر بنی هاشم که ابوالفضل نماد غیرت و شجاعت برای عرب است و از شاخص های قوم عرب غیرتی بودن است که این صلابت ابالفضل در نژادی که دنبال غیرت است بسیار اهمیت دارد.

این ذاکر اهل بیت می گوید: شب دهم نیز همه زیر گنبد سوگواری امام حسین (ع) گرد هم می آیند و شام غریبان برپا می کنند.

به گفته حاج علی؛ بر اساس رسوم قدیمی از ظهر روزی که به شب هفتم می رسد در شهرک نذورات و مراسم بیشتری برپا می شود.

او یادآور می شود: ظهر عاشورا مراسم شبیه خوانی با حضور هزاران عزادار و به سبک خوزستانی ها برگزار می شود و در پایان خیمه ها به یاد عصر عاشورا به آتش کشیده می شود.

وی توضیح می دهد: زدن سنچ و دمام در مراسم شبیه خوانی روز عاشورا از ویژگی های خاص این عزاداری است؛ دمام طبل های کوچکی است که جوانان به صورت گروهی بر شانه حمل می کنند و برآن می کوبند که نمادی از حضور مردم شام است که موقع وارد شدن کاروان اسرا، هلهله می کردند و نیز یادآور زمان اسارت خانم زینب (س) است.

بر اساس این گزارش؛ در مراسم ظهر روز عاشورا، عزاداران حسینی با حیدر گفتن، شبیه خوانان را همراهی می کنند و دسته های سینه زنان، هیئت وار حرکت و شهرک را به طور کامل دور می زنند.

همچنین در قسمتی دیگری از شبیه خوانی نحوه شهادت امام انجام می شود و ظهر عاشورا شهامت، شجاعت و مظلومیت اهل بیت در این سوگواره ی سنتیِ خوزستانی هایِ مقیمِ مشهد برای عزاداران ترسیم می شود.

"فرسانی" یکی دیگر از موکب داران نیز در ادامه به خبرنگار ما می گوید: ما خوزستانی ها هیچ رسم نداریم ریالی برای روضه امام حسین بگیریم و هر چه هست عشق و شور وعلاقه است و بهای این عزاداری عزتی است که نوکری آقا به ما می دهد.

او توصیف می کند: برای پذیرایی باچای دارچین و شربت کام عزادارانِ تشنه را سیراب می کنیم و هرشب با غذاهای سنتی متفاوت از جمله فلافل عربی،قرمه سبزی و قیمه و.. از میهمانان پذیرایی می کنیم.

او تاکید می کند: سالهاست این مسجد و موکب ها را مردم خودشان حفظ کرده اند و بازسازی کرده اند، بدون هیچ کمکی از دولت.

اینجا در شهرک شهید بهشتی دلسوختگان اهل بیت، گرد هم می آيند و مراسم سینه زنی را به رسم عرب به صورت ردیف های دایره ای برگزار می کنند، مداح در وسط می ایستد و گرد او جمعیت به صورت دو تا سه دایره بسته می شوند.

نوحه های عربی، صمیمیت و خونگرمی آبادانی ها، عطر فلافل، چای جنوب، قهوه، دمنوش و هیات های قدیمی ما را به عمق تاریخ می برد و عزاداری متفاوتی را اینجا تجربه می کنیم.

تصویربردار : مهران سپهران